Taquile – Lake Titicaca – Peru

Wanneer je je horizon wilt verbreden is reizen door Peru een uitstekende optie.

De hoeveelheid aan cultuurhistorie is ongelofelijk. In welk deel van Peru je ook terecht komt, overal zijn wel restanten van oude beschavingen te vinden. Gemummificeerde koningen, compleet verlaten heilige steden en de mysterieuze Nazca-lijnen. Ook de eeuwenoude sjamanistische cultuur leeft nog steeds voort. Je vindt het allemaal in onze serie over Peru.

Taquile

Een van de avonturen die mij goed bijgebleven is, is ons verblijf op het eiland Taquile op Lake Titicaca. Dat ik naar dit weerzinwekkend mooie meer toe wilde is niet zo vreemd. Naast het feit dat het een veel aangeraden toeristische trekpleister is ben ik gek op de verhalen van Kuifje. En laat Kuifje nu net één van zijn mooiste avonturen beleefd hebben op het hoogst gelegen meer ter wereld. Naast de behoorlijke hoogte is het maar liefst 8340 m2 groot. Waarmee het ook nog eens het grootste meer van Zuid Amerika is.

Je begrijpt het al, daar moesten we heen. Maar dat was niet de enige reden. Om ons voor te bereiden hebben Maya en ik de National Geographic gids van Peru gekocht. Een uitstekende gids om het land mee door te komen. Daarnaast vonden we nóg een boekje: “Het neusje van Peru”. Een boek met zo’n mooie naam kan je niet laten liggen. 

Het Neusje van Peru.

In dit door Martine Salomé geschreven reisverslag komen Martine en haar vriendin terecht op het eiland Taquile. Dat ligt aan de Peruaanse kant van het meer. Aan de andere kant zijn de eilanden gelegen op Boliviaans grondgebied.

In het deel over Taquile beschrijft Martine Salomé dat hier de gelukkigste mensen van Peru wonen. Peruanen komen vaak wat gehard door het leven over. In het land is dan ook nog best wat armoede te vinden. Toch hebben wij ze als vriendelijke en gastvrije mensen leren kennen. Ondanks de waarschuwingen die je in Nederland hoort over gewapende overvallen op toeristenbussen, hebben wij ons nergens onveilig gevoeld.

De gelukkigste Peruanen zouden dus op dit eiland wonen. En dat zou komen door een eigengereid systeem waarbij de sociale rollen van het dagelijks leven worden afgewisseld. Waar je de ene dag in de dorpswinkel werkt, ben je de volgende dag aan het boeren. En weer een andere dag ben jij ineens degene die gasten ontvangt en verzorgt. Dit moesten wij met eigen ogen zien.  

Lake Titicaca

Voordat je op een eiland als Taquile terecht komt maak je een overweldigend mooie reis over het uitgestrekte “Lake Titicaca”. Vanaf Puno begint de reis op het water. Het meer met 41 eilanden ligt op de grens tussen Bolivia en Peru, met vaste eilanden aan beide zijden. De bekendste, Taquile en Amantani liggen aan de Peruaanse kant, waar Isla del Sol aan de Boliviaanse zijde ligt. Ik zeg vaste eilanden, omdat er op het meer ook drijvende eilanden te vinden zijn.

De Uroseilanden, drijvende eilanden.

Dit zijn de welbekende Uroseilanden. Wanneer je hier aan komt dan weet je niet wat je ziet. Drijvende eilanden, gemaakt van riet, die elke 30 jaar opnieuw gemaakt dienen te worden door het rottingsproces van het riet. Er staan meerdere hutjes op waar het Uros-volk in woont. Er zijn nog zo’n 3000 afstammelingen van de Uros-stam. Hiervan er op het moment een paar honderd ook daadwerkelijk nog op de eilandjes wonen.

Het verhaal gaat dat het Uros-volk het water op gevlucht is ten tijde van het oprukken van het Inca-rijk. De Inca’s domineerden het vaste land, maar op het water waren ze veilig en werden ze met rust gelaten. Zo wisten ze de Inca’s te overleven en behoren de Uros nu, net als vele andere inheemse stammen, tot het werelderfgoed. Hierdoor hebben ze een beschermde status.

De kleding die gedragen wordt is bijzonder kleurrijk. De Uros-meisjes zie je met gevlochten diepzwarte haren, jongens met hoeden op, en allemaal door de zon gekleurde gezichtjes. En Inca Kola, een mierzoete gele drank. Want daar kan het in Peru, zelfs op deze afgelegen plek, niet aan ontbreken.

Als toerist kom je vooral terecht op een speciaal daarvoor onderhouden voorbeeld-eiland. Dit om ervoor te zorgen dat de rest van de eilandbewoners gewoon zijn dagelijkse gang kan gaan. Om eerlijk te zijn deed dat nauwelijks af aan de ervaring. Na nog een rondje te hebben gevaren in een traditionele rieten boot is het tijd om de Uros te verlaten.

Ons verblijf op Taquile

Bij het eiland Taquile aangekomen begint direct de klim omhoog. Dat was nog niet zo gemakkelijk als het misschien klinkt. In de felle zon en op zo’n 4000 meter hoogte voelt een stukje lopen als een halve marathon afleggen. Snakkend naar zuurstof probeer je van de ijle lucht nog het meeste te maken. Toch bereiken we het dorpje waar we een prachtig uitzicht hebben over het eiland. 

Ieder huisje heeft zijn eigen groentetuintje, vaak met een enkele koe of geit op een veldje. De groep van ongeveer 20 mensen heeft zo zijn dagprogramma en zal later die middag het eiland weer verlaten. Dit geldt niet voor ons want wij blijven slapen. Dit blijkt een bijzondere ervaring, want we zijn die dag de enigen in het dorp. Dit lag totaal buiten onze verwachting. We worden voorgesteld aan onze host van die nacht. En ondanks zijn uiterst vriendelijke voorkomen valt de communicatie nog niet mee. Hij spreekt uitsluitend Quechua ofwel Runisuma (de taal van het volk), op een paar woorden Spaans na. Nu spraken wij ook best een paar woorden Spaans, maar dit bleken helaas vaak niet dezelfde te zijn.

Eilandgebruiken

Bij het lemen huisje van onze vriendelijke host werden we verwelkomd door zijn zoon en 2 katten. Die evenredig om onze aandacht vroegen. Met veel plezier bewonderen wij hoe het jongetje speelt met zijn vliegtuigje van papier. Wel kijken wij op van de kerstmuts die hij met trots droeg. Die bleek hij te dragen omdat hij nog te jong was voor het traditionele hoofddeksel van de mannen van Taquile. Op deze manier hoorde hij er toch een beetje bij.

De bewoners hechten veel waarde aan traditionele gebruiken. Ze hebben een uniek systeem opgezet waarbij er verschillende sociale rollen vervuld worden. Hierdoor wordt een bijzonder hoge mate van gelijkheid onderling bereikt. De mensen lijken zich hier best gelukkig in te voelen. 

Maar wanneer we het met onze host hebben over de toekomst van zijn zoon, is het toch de bedoeling dat deze later gaat studeren in het havenstadje Puno. Om op deze manier meer mogelijkheden te hebben.

Middagwandeling

We hebben de hele middag nog vrij en dus gaan we aan de wandel. Er zijn veel Inca restanten en heilige bouwwerken. Erg snel gaat het wederom niet en water en zonnebrand blijken levensbehoefte nummer 1. Toch weten we de top van de berg te bereiken. De vergezichten maken de wandeling meer dan de moeite waard.

Voldaan starten we onze weg terug naar ons onderkomen van die nacht. Onderweg verbazen we ons nog over de inventieve wijze van hergebruik als we meerdere hekwerken tegenkomen waarbij de zolen van oude slippers gebruikt worden als scharnieren van de deuren. Op deze manier kan de slipper nog jaren mee.

En toen werd het donker, echt donker.

Het wordt al later en het donker valt. En dat gaat snel, man wat gaat dat rap. Zo rap dat we ons beseffen dat we eigenlijk niet zo goed weten waar we nou slapen. Alle hutjes lijken op elkaar en straatlantaarns zijn hier niet. Ineens worden we ons heel bewust van het feit dat we de taal niet spreken. En hadden we dat wel gedaan, wat vraag je dan? Weten wij veel waar we moeten zijn of hoe onze host heet.. 

Maar net zo snel als dat de ondergaande zon dit probleem veroorzaakte, verdwijnt het ook weer in het niets. Tot onze verbazing weet de eerste persoon die we tegenkomen precies waar we moeten zijn. Hij wijst ons vriendelijk in de juiste richting. Kort hierna zien we onze host uit zijn huisje komen. Hij vraagt ons binnen voor de maaltijd die hij en zijn vrouw voor ons bereid hebben. Iedereen lijkt hier op de hoogte te zijn van alles wat er gebeurt.

Het eiland deed die nacht stil en idyllisch aan. Zodat er een vreemde mix ontstond van het gevoel om voor altijd te willen blijven. En je tegelijkertijd af te vragen wat je in godsnaam de volgende dag nog zou kunnen doen. Het ontbijtje van pannenkoekjes en muna thee uit eigen tuin was heerlijk. Met een volle maag waren we er toch wel weer klaar voor om Taquile achter ons te laten. Het liet een onuitwisbare indruk achter en was meer dan de moeite van het bezoeken waard. 

Conclusie

Of de inwoners ook de gelukkigste van heel Peru zijn, ik weet het niet. Maar blij ben ik wel dat ik de cultuur en plek heb mogen ervaren.

Zal een sociaal rotatiesysteem ook op andere plekken van de wereld werken? Vast wel, zo lang de community niet al te groot wordt en mensen er bij eigen keuze wonen, is dit volgens mij best te doen.