Bewustwording

Welkom op de reis van de held, een serie van 7 artikelen waarin we de held van elk verhaal dat ooit is geschreven volgen. En we volgen niet alleen de held in geschreven verhalen… Die mythische helden zijn niet uit de lucht komen vallen. Al millennia komen ze voort uit het creatieve brein van schrijvers en verhalenvertellers. Datzelfde brein bepaalt de keuzes van de schrijvers en vertellers zelf. De scheidslijn tussen fictie en werkelijkheid is dunner dan we denken…

Een chronisch gevoel van onvrede was al zo lang als achtergrondruis aanwezig in zijn lichaam en geest, dat hij niet eens wist wanneer het was begonnen. Jaren geleden? Decennia? Het ging gepaard met een hinderlijke toon die resoneerde in zijn schedel. Soms werd de toon luider, wakkerde de onvrede aan, alsof het geluid tussen zijn oren hem wilde aanzetten tot actie. Maar hij wist de toon uiteindelijk altijd te reduceren tot wat het was: achtergrondruis. Daarmee zakte ook het dreigende gevoel naar een draaglijk niveau. Even, totdat het weer zou aankloppen.

Maar vandaag, terwijl de kapster zijn grijze lokken weer een nieuwe lik zwarte verf gaf, bundelden zijn kwelgeesten hun krachten en beukten met een stormram in op zijn bewustzijn. Hij bekeek zichzelf in de spiegel. Zijn sterke kaaklijn, zijn gebeeldhouwde neus en de sympathieke kraaienpootjes rond zijn blauwe ogen had hij al lang geleden verbannen naar zijn onderbewustzijn. Hij zag alleen de twee cijfers die zijn leeftijd vormden en de kenmerken die daar onlosmakelijk mee waren verbonden. Die probeerde hij, al zo lang zij zich manifesteerden, te verbergen. Zijn grijze haar liet hij zwart verven zodra de eerste tekenen van grijze uitgroei zich voordeden. Zijn ringbaardje altijd strak getrimd.

Netjes binnen de lijntjes, dacht hij cynisch.

Maar vandaag hadden zijn kwelgeesten een luik geopend in zijn bewustzijn, waardoor zijn veilige werkelijkheid op losse schroeven kwam te staan. Plotseling bekeek hij zijn spiegelbeeld met andere ogen, alsof hij staarde naar een man met een masker op.

Hoe lang draag ik dit masker? dacht hij. Heb ik het überhaupt ooit afgezet?

Hij voelde een diep verlangen om de man achter zijn masker te leren kennen en daarmee kwam een frisse energie die hij lang niet had gevoeld.

Op precies dat moment, in de kapsalon waarin het klinische interieur al jarenlang geen enkele verandering had ondergaan, waarin de chemische geur van stylingproducten vertrouwd was geworden en de kapsters kwetterden als altijd, besefte hij dat muziek voor hem een manier van overleven was geworden en al lang niet meer de passie was die hem voorwaarts dreef. Eindelijk slaagden zijn kwelgeesten erin hem in actie te krijgen. Hij wierp nog snel een laatste blik op zijn spiegelbeeld.

Grijs is het nieuwe zwart, opperde zijn opgefriste bewustzijn en hij viste zijn mobiel uit zijn zak.

Uit ‘De illusie-industrie’

Wat maakt een held?

‘De held(in)’ is een archetype. Een soort anker dat bestaat in ons collectief onderbewuste. Hij heeft kenmerken die ieder mens zonder omwegen associeert met het heldendom. Hij is moedig genoeg om draken te verslaan en goden van de onderwereld terug te sturen naar hun onderaardse grot. Vaak is hij woest aantrekkelijk en tegelijkertijd bescheiden en beleefd. De held is geen roekeloze risiconemer. Hij twijfelt. Zoekt naar (voor)tekens en verdwaalt regelmatig in één of ander rabbithole. Hij lijkt haast menselijk…

Heldenspam

Elke held heeft zijn eigen queeste, maar daar is hij zich aan het begin van het verhaal niet van bewust. Hij begint ongemak te ervaren. Er wringt iets. De dingen die hij altijd deed lijken niet meer te werken voor hem, maar hij kan zijn ongemak niet verklaren. Ook in ons, gewone stervelingen, groeit soms zo’n onheilspellend gevoel van onbehagen. Alsof we ergens zijn waar we niet zouden moeten zijn. En dat klopt. We zijn onbewust afgeweken van onze queeste.

Ons ongemak is ons onderbewuste dat tot ons brein probeert te spreken, maar dat moet het zonder woorden doen. Een uitdagende klus, want de ontvanger, ons brein, verwerkt elke seconde meer informatie over de wereld om hem heen dan de servers van Google en Microsoft bij elkaar. Het brein moet prioriteiten stellen, hij kan niet alle informatie bewust maken, want dan zouden we niet meer functioneren. Ieder van ons is uitgerust met een heus spamfilter. Maar wie bepaalt wat er in de spamfolder terecht komt?

What you think is what you get

Ons brein is zowel heldhaftig als laf. Dat lijkt tegenstrijdig, laat me dat even toelichten. Het menselijk denken is geprogrammeerd met overtuigingen, normen en waarden. Zij vormen ons spamfilter. Wat je gekozen hebt te geloven passeert jouw filter en bepaalt jouw realiteit. Een overtuiging die in veel filters voorkomt is de volgende:

“Ik moet fulltime werken om genoeg geld te verdienen.”

Alles wat niet overeenkomt met deze prioriteit wordt bewust of onbewust ondergeschikt gemaakt aan deze overtuiging. Dat je ’s avonds zonder energie thuiskomt van je werk, je kinderen nog even snel van de kinderopvang haalt, een kant-en-klaarmaaltijd in de magnetron stopt, haastig je kinderen in bed stopt en bij Gods gratie nog een uurtje met je ogen open mag Netflixen, is van ondergeschikt belang. Van veel mensen hoor ik dat ze hun werk niet eens echt leuk vinden… Fascinerend toch? Dat we elke dag van ons leven inrichten rondom een activiteit die ons moe maakt.

Of nog een interessante:

“Mijn partner en ik leven al jaren op totaal verschillende planeten, maar we hebben kinderen, dus we moeten samen blijven.”

Toegegeven, (financiële) afhankelijkheid maakt deze overtuiging ook moeilijk te verwijderen uit ons spamfilter. Ons laffe brein houdt van voorspelbaarheid en ons werk is misschien hersendodend en onze partner zonder levenslust, maar we weten tenminste wat we aan ze hebben. Ze dienen ons reptielbrein (dat puur is ingesteld op overleving) uitstekend, maar hoe waar zijn deze overtuigingen werkelijk?

Are you crazy?!

Even terug naar de fictieve held. Dat is meestal een figuur die zijn roeping krijgt op een comfortabele plek. Hij komt uit een welgestelde familie, hoeft zich geen zorgen te maken over zijn voortbestaan. En zit er warmpjes bij. Hij moet eigenlijk wel geschift zijn om zijn comfortabele positie op te geven. De held heeft iets te verliezen, maar toch geeft hij steeds weer gehoor aan die mysterieuze roeping die hij met de dag bewuster gaat ervaren. Wat zorgt ervoor dat zijn spamfilter die boodschap uit het onderbewuste doorlaat?

Spookbeelden

Het reptielbrein, dat elk levend wezen op aarde heeft, wordt langzaam aan de kant geschoven. Hoe bewuster een wezen het Zelf ervaart, hoe meer hij dat Zelf in relatie kan zien tot de wereld om hem heen. Dat komt vaak met een overweldigend gevoel van vertrouwen. Hij komt erachter dat zijn angst voor de onbekende wildernis was ingegeven door spookbeelden. De enige waarheid is dat hij niet weet wat hij zal aantreffen in de onbekende wildernis, maar opeens is zijn verlangen die te ontdekken groter dan zijn angst voor het onbekende.

Hij wordt mens. Stort ter aarde vanuit zijn paradijselijke verblijfplaats en spreekt zijn creatieve vermogens aan. Hij wordt een pionier op de ongebaande paden die niemand anders durft te betreden. Hij zal elk stuk gereedschap dat hij in zijn menselijke wezen bij zich draagt moeten gebruiken op zijn queeste, want de weg is niet zonder obstakels. Draken zullen zijn reptielbrein weer activeren en goden uit de onderwereld zullen zijn ego strelen.

Welkom

Laat me je uitnodigen deze held te vergezellen, want jij bent hem zelf. Met elk heldenverhaal dat je ooit las, hoorde of zag, groeide de held in jou. Hij maakte je klaar voor jouw queeste, waarin je het verhaal dat je over jezelf vertelt zelf zult ervaren. Ik wens je een inspirerende en creatieve reis. Dat je ieder stuk gereedschap dat je in je magische menselijk wezen bij je draagt mag ontdekken. Maak er een groots verhaal van.

Deel 1 van 7

Lees hier verder in deel 2

Melanie Mehrer
Auteur ‘De illusie industrie‘